Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2009, Θέατρο Απόλλων - Πύργος, 11:00 π.μ.

Το Καναρινί Ποδήλατο (1999)
ελληνική ταινία του Δημήτρη Σταύρακα
Σενάριο: Δημήτρης Σταύρακας
Πρωταγωνιστές: Δημήτρης Αλεξανδρής, Θάνος Γραμμένος, Νίκος Γεωργάκης, Μάνος Βακούσης, Αλεξάνδρα Παντελάκη
Διάρκεια: 93 min
Ένας δάσκαλος διορίζεται από σχολείο της επαρχίας σε σχολείο της Αθήνας και νιώθει ξαφνικά ότι χάνει την ιδιαιτερότητά του, αυτή την ταυτότητα του παιδαγωγού, που, κατά την άποψή του, ήταν τόσο σημαντική για τα δεδομένα της επαρχίας. Η συνάντηση του όμως, στα πλαίσια της σχολικής τάξης, με ένα αγόρι με μαθησιακές δυσκολίες αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον του για το παιδαγωγικό του έργο. Θα επιδιώξει να συναντήσει τους γονείς του και θα έρθει ακόμη και σε σύγκρουση με τον προϊστάμενό του, προκειμένου να βοηθήσει το μαθητή του να ξεπεράσει το επικοινωνιακό του πρόβλημα.

Πρόκειται για τη σχέση ενός αγοριού με ιδιαίτερες ευαισθησίες, αλλά με συνηθισμένες ανάγκες -αυτές όλων των παιδιών, αλλά και γενικότερα όλων των ανθρώπων- για αγάπη, κατανόηση και αποδοχή των ιδιαιτεροτήτων τους- και ενός νέου και ασυμβίβαστου εκπαιδευτικού, που αρνείται να αποδεχθεί την ανοησία, τη σκληρότητα και τον αποκλεισμό.
Παραμερίζοντας τα δικά του προβλήματα και τις δικές του δυσκολίες προσαρμογής στο νέο του περιβάλλον, ή ίσως και χάρη στη συνειδητοποίησή τους, ο νεαρός δάσκαλος πλησιάζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια και διάθεση κατανόησης και συμπαράστασης το αγόρι με το καναρινί ποδήλατο.

Σύμβολο αυτονομίας και ελευθερίας ανάμεσα σε σχέσεις πιεστικής εξάρτησης και απόρριψης, σύμβολο έκφρασης δεξιοτήτων μέσα σε ένα κοινωνικό περίγυρο μη αποδοχής τους, το καναρινί ποδήλατο αποτελεί τόσο το σήμα κατατεθέν του αγοριού, όσο και το κλειδί της σχέσης του με το δάσκαλό του.

Η ζωή του κυρίου Μπεϊζί έχει φτάσει σε μία κρίσιμη καμπή. Οι κόποι του, αυτά για τα οποία έχει μοχθήσει, τα βλέπει να γκρεμίζονται. Πάντα ήταν τυπικός στις υποχρεώσεις του όμως τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Σαν υπάλληλος στα ναυπηγεία δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της δουλειάς. Ως πατέρας αγκομαχάει να ανταπεξέλθει στις οικογενειακές του υποχρεώσεις. Νοιώθει αποτυχημένος και μόνος, δίχως στόχο, δίχως σκοπό... Κάποτε είχε ένα όνειρο να ανοίξει ένα εστιατόριο αλλά οι δυσκολίες της ζωής τον ανάγκασαν να ξεχάσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες και να αναλάβει τις ευθύνες του. Μήπως τώρα ήρθε η ώρα να ζήσει όπως αυτός ονειρεύτηκε;

Κριτική Σύνοψη
Ο Kechiche δημιουργεί ένα ρεαλιστικό θρίαμβο, ένα ντοκιουντράμα της απλής οικογενειακής ζωής, και, μαζί με τις Δευτέρες στη Λιακάδα (2002), την πιο γνήσια λαϊκή ταινία της δεκαετίας. Η μεγάλη δύναμη του Κους Κους είναι το ότι καταφέρνει να σε ενσωματώσει μέσα του, να σου μιλήσει σε πρώτο ενικό, να σε κάνει μέλος της οικογένειας των μεταναστών που προβάλει και μέρος των αγωνιών και ανησυχιών τους. Το μη αφηγηματικό δράμα, μέχρι τα μισά της ταινίας, θα δώσει τη θέση του στην δραματική περιπέτεια, μέσα από ανθρώπινους, πάντα, όρους. Οι άνθρωποι του λιμανιού θα ξεκοκαλιστούν από τον σκηνοθέτη, θα γίνουν ήρωες της καθημερινότητας, προστάτες ενός τρόπου ζωής που δεν πρέπει να εκλείψει. Το μόνο αρνητικό στο σινεμά του Kechiche είναι πως επικαλείται την δική σου αμέριστη προσοχή και συμμετοχή, την οποία ένα μη επεξεργασμένο κοινό θα του την αρνηθεί, αφού αργεί πολύ να μπει στην αφήγηση. Η επιμονή του σε κάποιες σκηνές (όπως αυτή του τραπεζιού) τραβάν περισσότερο από ότι ίσως θα έπρεπε και υπάρχει η αίσθηση πως ο σκηνοθέτης σε χρησιμοποιεί για τον προσωπικό του θρίαμβο. Μη το χάσετε, βέβαια, ακόμα και μόνο γιατί υποψιάζομαι πως αυτή η τεχνοτροπία θα επιβάλει ένα νέο τύπο ρεαλιστικού κινηματογράφου, που ίσως γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερες στιγμές.


Σκηνοθεσία: Abdel Kechiche
Σενάριο: Abdel Kechiche
Μοντάζ: Ghalia Lacroix
Φωτογραφία: Lubomir Bakchev
Παραγωγή: Γαλλία, 2007
Διάρκεια: 151’


Ερμηνείες:
Habib Boufares ... Slimane Beiji
Hafsia Herzi ... Rym
Farida Benkhetache ... Karima
Abdelhamid Aktouche ... Hamid
Bouraouïa Marzouk ... Souad
Alice Houri ... Julia
Leila D'Issernio ... Lilia
Abelkader Djeloulli ... Kader
Olivier Loustau ... José
Sabrina Ouazani ... Olfa
Mohamed Benabdeslem ... Riadh
Bruno Lochet ... Mario
Cyril Favre ... Serguei
Sami Zitouni ... Majid
Mohamed Karaoui ... Lafita
Henri Rodriguez ... Henri
Nadia Taoul ... Sarah
Carole Franck ... Καλεσμένη



"Είμαι 60 χρονών, έχω πέντε παιδιά και η ζωή μου μοιάζει πάρα πολύ με τη ζωή του Σλιμάν. Ήμουν φίλος με τον πατέρα του Αμπντελατίφ, δουλεύαμε μαζί και ήξερα τον Αμπντέλ από μικρό. Όταν μου πρότεινε να παίξω τον Σλιμάν, έμεινα άφωνος δουλεύω σε εργοτάξια, μου αρέσουν οι ταινίες αλλά σίγουρα δεν είμαι ηθοποιός" του είπα. Μου απάντησε "μην ανησυχείς. Δεν μιλάς πολύ και αυτό είναι καλό. Ούτε ο Σλιμάν". Δέχτηκα λόγω του πατέρα του αλλά και γιατί τα εγγόνια μου ήθελαν οπωσδήποτε να με δουν στη μεγάλη οθόνη!"
"Ο Σλιμάν, ο χαρακτήρας που ενσαρκώνω κάποια στιγμή λέει: "Δεν μπορώ να πεθάνω χωρίς να έχω αφήσει κάτι στα παιδιά μου". Αυτή είναι μια έκφραση πολύ τυπική της γενιάς μου. Όταν μεταναστεύσαμε από τη χώρα μας προς τη Γαλλία ή την Ιταλία, το κάναμε προκειμένου να χτίσουμε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας και είναι τρομερή ντροπή για κάποιον όταν τον ρωτάνε στην Τυνησία τι ζωή έκανε εκεί που πήγε, να μην έχει καταφέρει τίποτα. Το "Κους-κους με φρέσκο ψάρι" είναι μια πολύ σημαντική ταινία για τη γενιά μας, για τους νέους αλλά και για τις γυναίκες."

Η Όλιβ το 10χρονο κοριτσάκι μιας κλασσικής επαρχιακής οικογένειας, κάτω από την καθοδήγηση του κοκαϊνομανούς παππού της, προκρίνεται στην τελική φάση ενός διαγωνισμού ομορφιάς. Ο πατέρας είναι ένας αποτυχημένος θεωρητικός του Αμερικάνικου μοντέλου «Δεν υπάρχει άλλη εκδοχή παρά μόνο η επιτυχία». Η μητέρα ο συνδετικός κρίκος όλης της οικογένειας και το μόνο προσγειωμένο άτομο απ' όλα. Ο γιος που περνά μια εφηβεία, υπό μορφή βαριάς ασθένειας, αποφεύγει, να μιλάει, σαν εκδίκηση στην συνομωτική κλίκα των ενηλίκων. Και τέλος ο παρ' ολίγον αυτόχειρας αδελφός της μητέρας, ένας ομοφυλόφιλος πανεπιστημιακός με ειδίκευση στην φιλοσοφία του Προυστ.
Αυτή λοιπόν η ξεχαρβαλωμένη οικογένεια, που μυρίζει μπαρούτι, ξεκινά για τα καλλιστεία, πάνω σε ένα υπό διάλυση πουλμανάκι, από αυτά τα κίτρινα, που μας θυμίζουν τα σχολικά των παιδικών μας χρόνων. Η Αμερική των τεράστιων εθνικών οδών, των αχανών εκτάσεων, των εναέριων γεφυρών με τα intersections και των παρ-οδικών motels, ξετυλίγεται μπροστά μας. Η οικογένεια κινείται οριακά στα πλαίσια του συμβατικού, μέχρι ο θάνατος του παππού, από overdose μέσα στο δωμάτιο του φτηνού ξενοδοχείου, να λειτουργήσει σαν καταλύτης και επιταχυντής της προδιαγεγραμμένης εξέλιξης. Η νοσοκομειακή γραφειοκρατία, για τα σχετικά με την κηδεία, που προϋποθέτει χρόνο και χρήμα, τους κάνει, να φυγαδεύσουν το πτώμα στο βανάκι και με αυτό στις αποσκευές τους, να συνεχίσουν το ταξίδι. Το ξέσπασμα του νεαρού εφήβου, όταν μαθαίνει, ότι ο δαλτωνισμός είναι ένα από τα κληρονομημένα κουσούρια του, κινδυνεύει, να τινάξει στον αέρα το όλο εγχείρημα.

Σκηνοθεσία: Jonathan Dayton, Valerie Faris
Σενάριο: Michael Arndt
Μουσική: Mychael Danna, DeVotchKa
Μοντάζ: Pamela Martin
Φωτογραφία: Tim Suhrstedt
Παραγωγή: H.Π.Α., 2006
Διάρκεια: 101’


Ερμηνείες:
Abigail Breslin ... Olive Hoover
Greg Kinnear ... Richard Hoover
Paul Dano ... Dwayne
Alan Arkin ... Παππούς Edwin Hoover
Toni Collette ... Sheryl Hoover
Steve Carell ... Frank Ginsberg
Marc Turtletaub ... Γιατρός#1
Jill Talley ... Cindy
Brenda Canela ... Σερβιτόρα
Julio Oscar Mechoso ... Μηχανικός
Chuck Loring ... Ιδιοκτήτης καταστήματος
Justin Shilton ... Josh
Gordon Thomson ... Larry Sugarman
Steven Christopher Parker ... Έφηβος #1
Bryan Cranston ... Stan Grossman
John Walcutt ... Γιατρός#2
Paula Newsome ... Linda
Dean Norris ... Αστυνόμος McCleary
Beth Grant ... Jenkins
Wallace Langham ... Kirby


Διακεκριμένοι πολλάκις για τις δουλειές τους σε διαφημιστικά σποτ και video clips, το ζεύγος Jonathan Dayton και Valerie Faris πραγματοποιεί το σκηνοθετικό του ντεμπούτο σε μεγάλου μήκους ταινία.Το σκηνοθετικό ζεύγος με αξιοζήλευτη ωριμότητα και ευαισθησία παρουσιάζουν ολικά κάθε έκφανση της ζωής και της εξέλιξης της οικογένειας. Η τεχνική του 'μια στο καρφί και μια στο πέταλο' τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια, πετώντας σε από μία πρόσχαρη σεκάνς σε μία άλλη που σε στέλνει σε κάθε λογής προβληματισμούς και εν πολλοίς αδιάβαστο. Αξιος εδώ και ο μισθός του πρωτάρη σεναριογράφου Michael Arndt η δουλειά του οποίου προσφέρεται για μία ουσιώδη ενδοσκόπηση σε χαρακτήρες, οικογένεια και κοινωνία, όλα αυτά ενταγμένα σ' ένα ρεαλιστικό σχήμα.
Οι χαρακτήρες φέρουν ουλές και αρετές που βλέπεις παντού και όχι απαραιτήτως εξειδικευμένα στο πλαίσιο της αμερικανικής επαρχίας. Η οικογένεια σαφώς διαθέτει κώδικες περισσότερο συμβατούς με την εκεί κοινωνία, αλλά επαγωγικά μπορούν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για κάθε δυτικό σπίτι. Μήπως άλλωστε δεν είμαστε από καιρό ηθελημένα δεμένοι στο άρμα του δυτικού τρόπου ζωής και συμπεριφοράς ακόμα και στη χώρα μας, παριστάνοντας με κομπασμό τους διαφορετικούς; Η δε κοινωνία, αν και εμφανίζεται σε τρίτο επίπεδο, προλαβαίνει να δείξει κομμάτια του αληθινού της προσώπου, καθόλου ελκυστικά τις περισσότερες φορές.
Οι ήρωες ενσαρκώνονται από ένα καστ ταγμένο στις επιταγές της ταινίας. Είναι εμφανές πόσο σοβαρά έχουν αναλάβει να φέρουν εις πέρας το κομμάτι που τους αναλογεί.
Η στιγμή που το «Little Miss Sunshine» απογειώνεται είναι κατά τη διεξαγωγή των καλλιστείων. Η ανατριχιαστική εικόνα των μικρομέγαλων διαγωνιζομένων κοριτσιών αγγίζει τα όρια του gore. Δείχνουν τόσο απόκοσμα, σαν παιδιά σε φέρετρο ή σαν λιλιπούτεια διαβολικά πλάσματα της νύχτας. Τα πλαστικά χαμόγελα, τα στρασαρισμένα πρόσωπα, τα κοκαλωμένα μαλλιά και η ρομποτική κίνηση τους προκαλούν αποστροφή, στοιχεία που το μάτι των Dayton-Faris προσφέρει ψυχρά, με φόντο τα ξινισμένα μούτρα του κάθε χαζοχαρούμενου εικονιζόμενου γονέα που αντέχει να χειροκροτεί εκτρώματα αλλά δε δέχεται το βραβείο της ανοιχτής παλάμης που άξια εισπράττει. Ασυναγώνιστη και σφαγιαστική η κοινωνική κατακραυγή στο σημείο αυτό, με την πρωταγωνίστρια - οικογένεια να δρα συνεπικουρούμενης της κατάλληλης μουσικοχορευτικής ανατρεπτικής της παράστασης!

Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2009, Κουρβισιάνειο -Γαστούνη, 8.00 μ.μ.

Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ χτίζει το σπίτι του δίπλα στον φράχτη που έχει φτιάξει η χώρα του κατά μήκος των "συνόρων" με τη Δυτική Όχθη, τη γραμμή ανακωχής μετά τον πόλεμο του 1967 (στην πραγματικότητα, πιο μέσα απ' αυτά, κλέβοντας ένα ακόμα, πολύ μεγάλο κομμάτι παλαιστινιακών εδαφών). Από την άλλη μεριά ζει μια Παλαιστίνια (με το όνομα Σάλμα Ζιντάν, της οποίας ο λεμονόκηπος βρίσκεται κολλητά στο σπίτι του κ. υπουργού. Οι μυστικές υπηρεσίες αποφασίζουν ότι είναι επικίνδυνες οι λεμονιές γιατί μπορεί σε αυτές να κρυφτούν τρομοκράτες που θα θέλουν να χτυπήσουν τον υπουργό, και διατάζουν την κοπή τους. Η παλαιστίνια καταφεύγει στα δικαστήρια, εισπράττει αρνητική απόφαση από το στρατοδικείο, πάει στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ και εκείνο αποφασίζει κάτι εξίσου εξωφρενικό (που δεν το λέω, για όσους θέλουν να πάνε να δουν την ταινία). Ενδιαμέσως, η παλαιστίνια ερωτεύεται τον νεαρό δικηγόρο της και η γυναίκα του υπουργού εκνευρίζεται με τον σύζυγό της.
Η ταινία δίνει εικόνες από την υπό κατοχή ζωή στην Παλαιστίνη: τα τσεκπόιντ (σημεία ελέγχου) του ισραηλινού στρατού, που κλείνουν απροειδοποίητα, ακριβώς τη στιγμή που ο δικηγόρος και η Σάλμα πρέπει να πάνε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Οι στρατιώτες που κλέβουν λεμόνια για το πάρτι του υπουργού και ποδοπατούν τη Σάλμα. Υπάρχουν αρκετές εικόνες του Τείχους που χτίζει το Ισραήλ. Δίνεται η αντίθεση ανάμεσα στη φτωχική Παλαιστίνη και το πλούσιο Ισραήλ. Εκτίθεται η υποκρισία του υπουργού που λυπάται μεν, αλλά πρέπει να συνεχίσει την κατασκευή του Τείχους. Και στο τέλος, η πιο δυνατή εικόνα, το Τείχος που χτίζεται ανάμεσα στο σπίτι του υπουργού και τον λεμονόκηπο (που υφίσταται χοντρή ζημιά), εγκλωβίζοντας και τον ίδιο τον υπουργό.

Σκηνοθεσία: Eran Riklis
Σενάριο: Suha Arraf, Eran Riklis
Μουσική: Habib Shadah
Μοντάζ: Tova Asher
Φωτογραφία: Rainer Klausmann
Παραγωγή: Ισραήλ, Γερμανία, Γαλλία 2008
Διάρκεια: 106’




Ερμηνείες:
Hiam Abbass ... Salma Zidane
Doron Tavory ... Υπουργός Άμυνας Ισραήλ Navon
Ali Suliman ... Ziad Daud
Rona Lipaz-Michael ... Mira Navon
Tarik Kopty ... Abu Hussam
Amos Lavi ... Διοικητής Jacob (ως Amos Lavie)
Amnon Wolf ... Leibowitz
Smadar Jaaron ... Tamar Gera (ως Smadar Yaaron)
Danny Leshman ... Στρατιώτης Itamar aka Quickie
Hili Yalon ... Sigi Navon

Ο Eran Riklis μιλάει στη Μαρία Μπακοπούλου

Ο Έραν Ρίκλις αποτελεί μία από τις πιο ισχυρές μονάδες στο χώρο του ισραηλινού κινηματογρά­φου. Θεωρώντας εαυτόν πολίτη του κόσμου και έχοντα την πεποίθηση ότι τελικά ο τόπος είναι αυτός που σου δίνει το βήμα για να γίνει παγκόσμιος, γράφει και σκηνο­θετεί το LemonTree, ταινία που συνιστά μια ευαίσθητη ματιά στο μικρόκοσμο της σύγκρουσης Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Η επιτυχία της προηγούμενης ταινίας του, Η νύφη από τη Συρία, πριν από τέσσερα χρόνια ήταν η αφορμή για να προχωρήσει στη δημιουργία του LemonTree (Η λεμονιά), που κέρδι­σε με την απλότητα και την ευαισθησία του το βραβείο κοινού στο πρόσφατο φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου.

Πως εμπνευστήκατε το σενάριο; Δίνει στον θεατή την αίσθηση ότι παρακολουθεί μια πραγματική ιστορία. Κάτι που θα μπορούσε, για παράδειγμα, να είχε γραφτεί στα ψιλά μιας ισραηλινής ή παλαιστινιακής εφημερίδας…
Η ταινία είναι εμπνευσμένη πράγματι από αληθινά γεγονότα που συνέβησαν σε έναν από τους πρώην υπουργούς Άμυνας του Ισραήλ. Υπό αυτή την έννοια, η πραγματικότητα αποτέ­λεσε ισχυρή βάση για την ιστορία. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Στη Μέση Ανατολή έχουν σημειωθεί πολλά δυσάρεστα γεγονότα με αφορμή τη γη, τα δένδρα και τα σπίτια που απει­λούνται από διαταγές ασφαλείας, οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι παράλογες.

Παρατηρώ ότι στις δημιουργίες σας θίγετε τα κακώς κείμενα της πολιτικής μέσα από προβλήματα της καθημερινής ζωής. θεωρείτε ότι πετυχαίνετε το σκοπό σας με αυτόν τον τρόπο;
Κατά τη γνώμη μου ο σκοπός επιτυγχάνεται. Ξέρετε, συνήθως δημιουργώ έχοντας στο νου μου έναν κανόνα που περιλαμβάνει τρεις άξονες: απλότητα, πραγματικότητα και κυρίως διά­θεση να αντιμετωπίζω τους ήρωες των ταινιών μου σαν ίσους προς ίσον. Όταν το κάνεις αυτό, πετυχαίνεις να πλάσεις μια ιστορία που δεν προσπαθεί να επιβάλει πολιτικές απόψεις, δεν είναι διδακτική ούτε φιλοδοξεί να εκπαιδεύσει το κοινό, θέλει απλώς να δείξει πως οι ζωές των απλών, καθημερινών ανθρώπων επηρεάζονται από αποφάσεις που παίρνονται ερήμην τους.

Θα ονομάζατε, λοιπόν, τον εαυτό σας πολιτικό σκηνοθέτη;
Όχι δεν πιστεύω στον όρο πολιτικός σκηνοθέτης, ούτε στις πολιτικές ταινίες. Πιστεύω ότι είμαι απλώς ένας σκηνοθέτης, γνώστης της τοπικής αλλά και της παγκόσμιας πραγματικότητας. Υπό αυτή την έννοια, είμαι ένας δημιουργός με πολιτική και κοινωνική συνείδηση, όχι όμως πολι­τικός σκηνοθέτης.

Τεχεράνη 1978. Τελευταίες μέρες του Σάχη. Η εννιάχρονη Μαρζάν έχει αποφασίσει τι θα γίνει όταν μεγαλώσει. Θα γίνει προφήτης και Μπρους Λη! Στο μεταξύ ο Αγιατολάχ Χομεϊνί θα ανατρέψει το Σάχη, στη χώρα θα επιβληθεί θρησκευτικός νόμος, οι γυναίκες θα αναγκαστούν να φορέσουν τη μπούργκα και χιλιάδες αντικαθεστωτικοί θα φυλακιστούν. Μέσα σ’ αυτό το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και μέσα σε μια αστική οικογένεια διανοούμενων, η ασυμβίβαστη Μαρζάν ακούει πάνκ, Άιρον Μέιντεν και Άμπα, πλακώνει στο ξύλο τα ξαδέρφια της και έχει «ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας» με τον Θεό. Όμως, μετά τη δολοφονία του αγαπημένου της θείου, και με το ξέσπασμα του πολέμου Ιράν-Ιράκ, η ζωή γίνεται αφόρητη και ο ατίθασος χαρακτήρας της τη βάζει σε μεγάλους κινδύνους.
Η μόνη σωτηρία για τη, δεκατετράχρονη πια, μοναχοκόρη τους είναι η Ευρώπη, οπότε οι γονείς της τη στέλνουν να συνεχίσει το σχολείο στην Αυστρία. Για τους συμμαθητές της είναι η μουσουλμάνα εκπρόσωπος του φανατικού καθεστώτος του Χομεϊνί. Για τους ενήλικες είναι ένας ιρανικός βραχνάς. Η Βιέννη είναι πολύ αφιλόξενη για τη μικρή εξόριστη. Μόνη, ευάλωτη, με τις εφηβικές της κρίσεις και ένα σωρό παράξενους τύπους γύρω της, αλλά κυρίως με το πείσμα της, θα τα καταφέρει, τελικά, να γίνει αποδεκτή. Θα κάνει φίλους και θα ερωτευτεί, θα μπλέξει με περιθωριακούς, θα κινδυνέψει και, τελικά, θα επιστρέψει απογοητευμένη στην οικογενειακή αγκαλιά και στην τυραννία του τσαντόρ και της βάναυσης αστυνόμευσης. Η δυσκολία της επανένταξης είναι σα δεύτερη ξενιτιά. Μπαίνει στο πανεπιστήμιο και παντρεύεται. Μαζί με το πτυχίο παίρνει και το διαζύγιό της.
Στα 24, συνειδητοποιεί πως όσο βαθειά νιώθει Ιρανή, άλλο τόσο της είναι αδύνατο να συνεχίσει να ζει στην πατρίδα της. Η επαναστάτρια γιαγιά, που μοσχοβολά γιασεμί και καπνίζει σα φουγάρο, της συμπαραστέκεται στη δύσκολη απόφαση να ξαναφύγει, ίσως για πάντα. Το ίδιο κι οι προοδευτικοί και τρυφεροί γονείς της. Φεύγει για τη Γαλλία. Παρίσι 1994. Πρώτη μέρα αισιοδοξίας για το αύριο.


Σκηνοθεσία: Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi
Σενάριο: Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi
Μουσική: Olivier Bernet
Μοντάζ: Stéphane Roche
Παραγωγή: Γαλλία, ΗΠΑ, 2007
Διάρκεια: 96’

Ερμηνείες:
Chiara Mastroianni ... Marjane 'Marji' Satrapi, ως έφηβη και γυναίκα (φωνή)
Catherine Deneuve ... Κυρία Satrapi - Μητέρα της Marjane (φωνή)
Danielle Darrieux ... Γιαγιά της Marjane (φωνή)
Simon Abkarian ... Κ. Satrapi - Πατέρας της Marjane (φωνή)
Gabrielle Lopes Benites ... Marjane παιδί (φωνή)
François Jerosme ... Θείος Anouche (φωνή)
Sophie Arthuys ... (φωνή)
Jean-François Gallotte
Arié Elmaleh ... (φωνή)
Mathias Mlekuz ... (φωνή)


Από την αρχή είχαμε συμφωνήσει ότι θα ήταν μια ταινία animation. Αν είχαμε κάνει μια ταινία με ηθοποιούς δεν θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Στην καλύτερη περίπτωση θα ήταν μια εξωτική ιστορία, αλλά στη χειρότερη μια ιστορία για τον “Τρίτο Κόσμο”. Διεθνώς τα βιβλία γνώρισαν τέτοια επιτυχία επειδή τα σχέδια ήταν αφηρημένα και ασπρόμαυρα. Νομίζω ότι αυτό βοήθησε τους αναγνώστες από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, από την Κίνα μέχρι τη Χιλή, να ταυτιστούν. Όταν έγραφα τα βιβλία έπρεπε να θυμηθώ δεκαέξι ολόκληρα χρόνια της ζωής μου καθώς και περιόδους που ήθελα να ξεχάσω. Ήταν πολύ επίπονη διαδικασία. Το ανέβαλα συνέχεια. Δεν θα μπορούσα να το είχα κάνει μόνη μου. Είχα τρομερή δυσκολία να αρχίσω να γράφω αλλά και να αποστασιοποιηθώ από αυτά τα οποία έγραφα.
Η ταινία δεν παίρνει θέση απέναντι στην κατάσταση του Ιράν, απλώς δείχνει ότι υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι. Πάνω από όλα είναι μια ταινία για την οικογένειά μου, που αγαπώ πάρα πολύ. Αν φυσικά οι θεατές πειστούν ότι οι Ιρανοί είναι άνθρωποι σαν όλους μας, και όχι “Ισλαμιστές φονταμενταλιστές”, “τρομοκράτες” κτλ, θα είμαι περήφανη γιατί έβαλα κι εγώ το λιθαράκι μου σε αυτό τον αγώνα. Άλλωστε, τα πρώτα θύματα του καθεστώτος είναι οι ίδιοι οι Ιρανοί. Μου λείπει πάρα πολύ η πατρίδα μου. Αν ήμουν άντρας θα έλεγα ότι το Ιράν είναι η μητέρα μου και το Παρίσι, η γυναίκα μου.

Όταν διάβασα τα βιβλία της Μαρζάν ενθουσιάστηκα. Η δουλειά της έχει μια πολύ δυνατή, πολύ ιδιαίτερη ενέργεια, το σχέδιό της (η τεχνοτροπία της) είναι εξαιρετικό, και συνδυάζει το χιούμορ με το συναίσθημα, κάτι σπάνιο. Όταν μου ζήτησε να κάνουμε μαζί την ταινία, δεν μπορούσα να αρνηθώ. Λάτρευα το βιβλίο αλλά και την ίδια τη Μαρζάν. Ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να κάνω κάτι καινούριο, είχε τρομερό ενδιαφέρον από καλλιτεχνική άποψη. Βέβαια ήταν τρομερά δύσκολο για μένα να συμμετάσχω σε κάτι τόσο αυτοβιογραφικό. Αυτή ήταν η ζωή κάποιου ανθρώπου, συγκεκριμένα της συνεργάτιδάς μου, που γνώριζα και αγαπούσα. Καταλάβαινα ότι η Μαρζάν επηρεαζόταν βαθύτατα, οπότε ήμουν ιδιαίτερα προσεκτικός. Η Μαρζάν με ενθάρρυνε πολύ και μου έδωσε το ελεύθερο να κάνω ό,τι θέλω στο καλλιτεχνικό κομμάτι. Αλληλοσυμπληρωνόμασταν και φυσικά υπήρχαν στιγμές όπου ανταλάσσαμε απόψεις προκειμένου να βρούμε μια λύση.

Ένα δυνατό δράμα με υπέροχο καστ, στο οποίο οι ζωές και οι μοίρες έξι ανθρώπων - τεσσάρων Τούρκων και δύο Γερμανών - διασταυρώνονται ανάμεσα στον έρωτα και το θάνατο, το Αμβούργο και την Πόλη. O Αλί, χήρος, ζει μόνος στο Αμβούργο. Γνωρίζοντας την Γιέτερ, πόρνη, θα αποφασίσουν να ενώσουν τις μοναξιές τους και να μείνουν μαζί. Ο γιος του Ναζάτ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο, θα έρθει κοντά με τη Γιέτερ όταν μάθει ότι όλα τα λεφτά που βγάζει τα στέλνει στην κόρη της, που μένει στην Τουρκία. Ο θάνατος της Γιέτερ, θα πυροδοτήσει μια σειρά από γεγονότα και ανατροπές, που θα αλλάξουν για πάντα τις ζωές των πρωταγωνιστών.

Στην Άκρη του Ουρανού, οι ήρωες είναι πραγματικά αιχμάλωτοι των παιχνιδιών της μοίρας και της σύμπτωσης, που φαντάζουν να εθελοτυφλούν μπροστά στην πιθανή τους ευτυχία. Είναι ήρωες συνηθισμένοι, καθημερινοί, όλοι με διαφορετικές προσωπικότητες και ανησυχίες και όμως η πένα του Akin θα τους ενώσει σε ένα παράδοξο γαϊτανάκι, πλάθοντας, στην ουσία, δύο αλληλοσυνδεδεμένες ταινίες. Η κύρια είναι η ιστορία δύο κοριτσιών που θα ερωτευτούν, ενάντια σε θεούς και δαίμονες, και η δεύτερη αυτή ενός ευγενικού καθηγητή που θέλει να εξαγνιστεί για το έγκλημα του πατέρα του. Είναι γυρισμένη και στις δύο πατρίδες του σκηνοθέτη, ο οποίος δείχνει να αγαπάει και τις δύο. Επίσης, θα κάνει υπαινιγμούς ενάντια και στις δύο, αυτές, κυβερνήσεις, όπως και για την Ε.Ε. και την παγκοσμιοποίηση, που θα μας βρουν απόλυτα σύμφωνους.

Σκηνοθεσία: Fatih Akin
Σενάριο: Fatih Akin
Μουσική: Shantel
Φωτογραφία: Rainer Klausmann
Μοντάζ: Andrew Bird
Παραγωγή: Γερμανία, Τουρκία, Ιταλία, 2007
Διάρκεια: 122’

Ερμηνείες:
Nurgül Yesilçay ... Ayten Öztürk (Gül)
Baki Davrak ... Nejat Aksu
Tuncel Kurtiz ... Ali Aksu
Hanna Schygulla ... Susanne Staub
Patrycia Ziolkowska ... Charlotte 'Lotte' Staub
Nursel Köse ... Yeter (Jessy)
Erkan Can ... Ξάδερφος του Nejat
Yusuf Kaba ... Παίκτης φλάουτου
Yelda Reynaud ... Emine
Lars Rudolph ... Markus Obermüller


Fatih Akin
Μόλις 34 χρονών, ο Φατίχ Ακίν αποτελεί έναν από τους πιο καταξιωμένους αλλά και αγαπητούς στο ελληνικό κοινό σκηνοθέτες. Τουρκικής καταγωγής γεννημένος στο Αμβούργο σπούδασε σινεμά στη σχολή Visual Communications του Αμβούργου. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του έγραψε και σκηνοθέτησε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία "Sensin-You are the One" το οποίο και απέσπασε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Αμβούργου το 1995. Τρία χρόνια αργότερα, η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία "Short Sharp Shock" βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο με το Bronze Leopard ενώ στο Φεστιβάλ της Βαυαρίας πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας. Το 2003, καταξιώθηκε πλέον σαν ένας από τους πολλά υποσχόμενους σκηνοθέτες της γενιάς του με την ταινία "Μαζί Ποτέ" οπότε και κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου ενώ το 2005 με το μουσικό ντοκιμαντέρ "Ο Ήχος της Πόλης" είχε κάνει πολύ καλή αίσθηση.
"Η Άκρη του Ουρανού" αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας "Έρωτας, Θάνατος και Διάβολος", σύμφωνα με τον ίδιο το σκηνοθέτη. Το πρώτο μέρος ήταν το "Μαζί Ποτέ". Το ότι είναι παιδί μεταναστών και μακριά από την αληθινή του πατρίδα, ίσως είναι και η δικαιολογία που εκφράζεται με τόσο αληθινό και ανθρωπολατρικό τρόπο. Οι ήρωες του είναι υποδείγματα ανθρώπων και τα εγκλήματα τους πάντα δικαιολογημένα από την άτυχη στιγμή. Το να πιστεύεις, όμως, τόσο στην εσωτερική καλοσύνη του ανθρώπου και να ζεις σε ένα τόσο άδικο κόσμο, είναι λογικό πως είσαι και μοιρολάτρης, μίας μοίρας που δεν επιφυλάσσει πάντα το καλύτερο.
«Η Άκρη του Ουρανού» είναι μία καθαρή αφηγηματική ταινία, από αυτές που χαίρεσαι να παρακολουθείς και ταυτόχρονα έχει ένα ρεαλισμό, που σε ωθεί να πιστέψεις πως τα γεγονότα διαδραματίζονται αληθινά μπροστά σου. Ο Fatih Akin είναι μάστορας και στο σενάριο, όπου αυτό το αμείλικτο παιχνίδι της μοίρας, που μας παρουσιάζει, είναι ταυτόχρονα ακραίο και πραγματιστικό. Η σύμπραξη γερμανών με τούρκων ηθοποιών, όπως και η παρουσία των δύο χωρών, δημιουργεί μία ελκυστική αντίθεση, τόσο πολιτισμική, όσο και στο ότι πλουτίζει σε διάσταση την παραγωγή. Άψογοι άπαντες οι ερμηνευτές, νοσταλγική η ουσιαστική παρουσία της Hanna Schygulla, εύηχη η μουσική μπάντα, κυρίως με τουρκικά στοιχεία, και αξιοζήλευτη η ευκολία που ο σκηνοθέτης ανοίγει εμπρός μας, κυριολεκτικά, τις ψυχές και τους χαρακτήρες των ηρώων του.

Οι Κινηματογραφικές βραδιές επανέρχονται την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου με την προβολή των βραβευμένων ταινιών (animation, μικρού μήκους και μεγάλου μήκους) του 11ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου για παιδιά και νέους.

Στις 5 Μαϊου του 1981 ο Μπόμπι Σαντς, ένας Iρλανδός αγωνιστής του IRA πέθανε στις φυλακές του Λονγκ Κες στη Βόρεια Ιρλανδία μετά από απεργία πείνας 66 ημερών. Ηταν ο πρώτος από τα δέκα συνολικά μέλη του IRA που εκείνη τη χρονιά άφησαν την τελευταία τους πνοή μετά από απεργία πείνας μέσα στη φυλακή υψίστης ασφαλείας με αίτημα να πάψουν να θεωρούνται «ποινικοί» εγκληματίες και «τρομοκράτες», αλλά πολιτικοί κρατούμενοι.

Το Hunger (Πείνα) του νέου λονδρέζου μαύρου σκηνοθέτη Steve Mc Queen πραγματεύεται αυτήν την απεργία πείνας που εκείνη τη χρονιά συντάραξε όχι μόνο την Ιρλανδία και την Βρετανία, αλλά όλο τον κόσμο. Ο αγώνας ώστε οι Iρλανδοί φυλακισμένοι αντιστασιακοί να θεωρούνται πολιτικοί κρατούμενοι ξεκίνησε το 1976. Ηδη από το 1975 η κυβέρνηση των Εργατικών είχε περάσει νόμο που τους χαρακτήριζε κοινούς εγκληματίες. Το 1976 ο Κίαραν Νιούτζεντ, ένα μέλος του IRA ξεκίνησε τη διαμαρτυρία της «κουβέρτας» αρνούμενος να φορέσει ρούχα και τον ακολούθησαν εκατοντάδες από το σύνολο το 3.000 πολιτικών κρατουμένων.

Οι εικόνες που θα δείτε στο Hunger, δεν είναι υπερβολή, είναι ρεαλιστική καταγραφή της πραγματικότητας. Και ο Steve Mc Queen την καταγράφει όχι με λόγια, αλλά με τη συνεχή εναλλαγή εικόνων: Εικόνες άκρατης κρατικής βίας, όταν οι φύλακες εξαναγκάζουν τους κρατούμενους να πλυθούν ή όταν πάνοπλοι ΜΑΤατζήδες εισβάλλουν στη φυλακή και εξαναγκάζουν στο βασανιστήριο της φυσούνας τους κρατούμενους που γυμνοί αντιστέκονται χτυπάνε, κλωτσάνε, φτύνουν τους βασανιστές. Εικόνες αντίστασης όταν οι κρατούμενοι αδειάζουν συντονισμένα τα ούρα τους στο διάδρομο, όταν στη διάρκεια της προσευχής βρίσκουν τη μοναδική ευκαιρία για να συζητήσουν ή όταν χρησιμοποιούν την ώρα του επισκεπτηρίου για να ανταλλάξουν μηνύματα χρησιμοποιώντας κάθε άνοιγμα του σώματός τους. Εικόνες καθημερινής ζωής, εικόνες ελπίδας μέσα σε μια κόλαση, που μοναδικό σάουντρακ (μουσική δεν υπάρχει) είναι η φωνή της τότε πρωθυπουργού της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ να δηλώνει ότι δεν πρόκειται να υποκύψει στους «εκβιασμούς» των κρατουμένων.
Το 1980 η διαμαρτυρία εξελίχθηκε στην πρώτη απεργία πείνας. Το Μάρτη του 1981 αρχίζει η δεύτερη απεργία πείνας με τους κρατούμενους να ξεκινάνε ένας ανά 15 μέρες, προκειμένου η διαμαρτυρία να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο.

Σκηνοθεσία: Steve McQueen
Σενάριο: Steve McQueen, Enda Walsh
Μουσική: Leo Abrahams, David Holmes
Φωτογραφία: Sean Bobbitt
Μοντάζ: Joe Walker
Παραγωγή: UK, Ireland, 2008
Διάρκεια: 96’


Ερμηνείες:
Michael Fassbender ... Bobby Sands
Stuart Graham ... Ray Lohan
Helena Bereen ... Ray's mother
Larry Cowan ... Prison Guard
Liam Cunningham ... Father Moran
Dennis McCambridge ... Beaten Prisoner
Liam McMahon ... Gerry
Laine Megaw ... Mrs. Lohan
Brian Milligan ... Davey
Rory Mullen ... Priest
Lalor Roddy ... William


Η άποψη του σκηνοθέτη
Θέλω να δείξω πως ήταν να ζεις, να ακούς, να μυρίζεις και να αγγίζεις το «Κελί–Η» το 1981. Αυτό που θέλω να μεταδώσω (κοινωνήσω) είναι κάτι που δεν μπορείτε να βρείτε σε βιβλία ή αρχεία: το συνηθισμένο και το ασυνήθιστο του να ζεις σ’ αυτή τη φυλακή. Συγχρόνως, το έργο είναι και μια προσπάθεια να αποτυπωθεί με κάποιο τρόπο το τι είναι να πεθαίνει κανείς για ένα σκοπό.

Το Hunger για μένα έχει απήχηση στο σήμερα. Το σώμα σαν σύμβολο μιας πάλης πολιτικής, έχει αρχίσει να γίνεται ένα φαινόμενο όλο και περισσότερο γνώριμο. Είναι η τελευταία πράξη της απελπισίας: το ίδιο σου το κορμί γίνεται το τελευταίο σου καταφύγιο για διαμαρτυρία. Ο καθένας χρησιμοποιεί αυτό που έχει, με τρόπο σωστό ή λανθασμένο.

Είναι σημαντικό για μένα τα γεγονότα να παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια τόσο των φυλακισμένων όσο και των φυλάκων τους. Στη διάρκεια του έργου πρέπει να δίνεται και χρόνος για περισυλλογή. Υπάρχει μια μακρά συζήτηση ανάμεσα στον Bobby Sands και ένα καθολικό παπά σχετικά με την απόφαση του Σαντς να προχωρήσει στην απεργία πείνας. Η ανταλλαγή επιχειρημάτων μετατρέπεται σε ένα φιλοσοφικό παιχνίδι σκακιού με μεγάλες προεκτάσεις. Πρέπει να συζητήσουν τη φύση της θυσίας. «Η ελευθερία είναι τα πάντα για μένα… το να δώσω τη ζωή μου δεν είναι μονάχα το μοναδικό πράγμα που μπορώ να κάνω, είναι και το μόνο σωστό». Στο τέλος μένουμε μόνοι με έναν άνδρα, που ζει τις τελευταίες του μέρες με τον πιο ακραίο τρόπο που θα μπορούσε –αλλά που βρίσκεται μια απόφαση μονάχα μακριά από το να αποφασίσει να παραδοθεί και να ζήσει. Η πιο απλή, αυτονόητη και φυσιολογική κίνηση μετατρέπεται σε οδύσσεια.

Στην «Πείνα» δεν υπάρχει η απλουστευτική έννοια του «ήρωα», του «μάρτυρα» ή του «θύματος». Η πρόθεσή μου είναι να εγείρω ζωντανό διάλογο, αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους θεατές, να προκαλέσω και τη δική μας ηθική μέσω του έργου.